Boitlamo ba indasteri ea mahe ho Lipheo tsa Nts'etsopele ea Moshwelella ea UN
Ho 2015, baetapele ba lefats'e ba 193 ba itlamme ho United Nations 17 Sustainable Development Goals (SDGs). Lipheo tsena li emela pono e arolelanoeng ea ho felisa bofuma le ho se lekane hoa sechaba, le ho sebetsana le phetoho ea maemo a leholimo ka 2030.
Ka 2018, Khomishene ea Machabeng ea Mahe (IEC) e phatlalalitse Khato ea Lefats'e bakeng sa Mahe a Tsofetseng (GISE), mohato oa bankakarolo ba bangata oa ho buella ntlafatso e tsoelang pele ea botsitso ka hara indasteri ea mahe le ho sebetsa ka kopanelo le UN ho phethahatsa li-SDG tsa eona.
Ho li-SDG tse 17, indasteri ea mahe ea lefats'e e supile merero ea mantlha ea 7 moo e seng e ntse e etsa tšusumetso e kholo ka methati e mengata ea boitlamo.
Libaka tsa mantlha moo indasteri ea mahe e ts'ehetsang li-SDG:
lefela Hunger
Ka 2020, Bana ba limilione tse 149.2 ba ka tlase ho lilemo tse 5 ba ile ba tsieleha 'me ba limilione tse 45.4 ba senyeha lefatšeng ka bophara. Indasteri ea mahe e amohela karolo ea eona ho thuseng ho thibela tlala lefatšeng ka bophara.
Mahe ke mohloli o tšoarellang, o theko e tlase oa protheine ea boleng bo holimo. Li na le livithamini, liminerale le li-antioxidants tse ngata tse hlokoang ke 'mele ebile li bile teng ho netefalitsoe hore e amahanngoa le kholo e ntlafetseng, ts'ebetso ea ts'ebetso le kholo ea makoloi har'a bana, haholoholo linaheng tse nang le chelete e tlase.
Ka mosebetsi oa eona oa liphallelo, Mokhatlo oa Machaba oa Lehe (IEF) e sebetsana le bofuma ba lijo bo fumanoang linaheng tse tsoelang pele, joalo ka eSwatini le Uganda, ka manane a lulang a hola a mananeo a sechaba.
Bophelo bo Botle le Bophelo bo Botle
Mahe a ananeloa e le protheine ea boleng bo holimo 'me a na le livithamini le liminerale tse 13. Ho fumaneha ha bongata le botenya ba limatlafatsi tsa bona ho bolela hore mahe a na le bokhoni ba ho ntlafatsa ka kotloloho litholoana tsa bophelo bo botle ba batho ho potoloha le lefatše.
Ntle le moo, mahe ke mohloli o motle oa li-micronutrients tse haelloang hangata, joalo ka livithamini D le B12. Indasteri ea mahe e ikemiselitse ho eketsa tlhokomeliso ea melemo e ntle ea lihlahisoa tsa mahe, mabapi le bophelo bo botle le bophelo bo botle.
boleng Education
Ts'ebeliso ea lehe e ts'ehetsa kholo ea kelello le ho tsepamisa mohopolo, haholo ho bana ba banyenyane. Indasteri ea mahe e ikemiselitse ho ruta lefatše ka boleng boo mahe a fanang ka bona, mabapi le phepo e nepahetseng, tikoloho le mokhoa oa boipheliso.
Ntle le moo IEF e ikarabella karolong ea eona ea ho ba trustee ea thuto bakeng sa matsapa a Mozambique, Zimbabwe le eSwatini, ho fana ka thuto le lisebelisoa tse lumellang batho ka bomong ho ts'ehetsa sechaba sa habo bona ka ho ba bahlahisi ba mahe ba atlehileng.
Mosebetsi o hlomphehang le kholo ea moruo
Indasteri ea mahe ke mohloli oa bohlokoa oa chelete bakeng sa baahi ba mahaeng ho pota lefatše. Ho na le lihoai tsa mahe tse fetang limilione tse peli lefatšeng ka bophara, tseo bongata ba tsona li sebetsang mapolasing a manyane a malapa a fanang ka mohloli oa lijo le chelete khafetsa.
Linaheng tse amohelang chelete e tlase le e bohareng, basali ba emela karolo e kholo ea lihoai tsa mahe mme ba ts'epa mapolasi a bona ho fana ka lijo bakeng sa malapa a bona le chelete ho kenya bana ba bona sekolong.
Ho bontša boitlamo ba indasteri ho ts'ehetsa mosebetsi o hlomphehang, Mokhatlo oa Lefatše oa Mahe (WEO) o amohetse qeto ea Foramo ea Thepa ea Bareki (CGF) mabapi le mosebetsi o qobelloang ka Mmesa 2018. litokelo tsa botho le maemo a sebetsang a hlomphehang.
Le boikarabelo ba noang le Production
Indasteri ea mahe e ikemiselitse ho hlahisa lijo tse matlafatsang ka litsela tse utloahalang le tse nang le boikarabelo tikolohong. Ha a ntse a mahe a ananeloa ka molao e le mohloli oa liprotheine tse tlase, likhoebo tsa mahe li lula li batla mekhoa e mecha ea ho etsa tlhahiso hore e bolokehe tikolohong.
Mehlala ea sena e ka bonoa lefats'eng ka bophara, ho tloha Australia, moo Lihlahisoa tse 10 ho tse 12 tsa naha tse kholo ka ho fetisisa ba se ba sebelisitse mofuta o mong oa matla a letsatsi mapolasing a bona, ho ea Canada, moo molikong oa pele oa zero e sebetsa. Indasteri ea mahe le eona e ntse e sebetsa ka mafolo-folo ho fumana tlhaiso-leseling e eketsehileng ea soya ho thusa ho thibela ho rengoa ha meru Amerika Boroa.
Ntle le ts'ehetso ea tikoloho, indasteri ea mahe e boetse e ikemiselitse ho hlokomela linonyana tsa eona. Ka IEC, indasteri e sebetsa le Mokhatlo oa Lefatše oa Bophelo ba Liphoofolo (OIE) ho ntlafatsa boiketlo ba likhoho tse behelang ka ho theha moralo oa maemo a lefats'e.
Action Climate
Likhoebo tsa mahe li lula li loanela ho fokotsa lisebelisoa tseo ba li sebelisang ha ba ntse ba netefatsa boemo bo tšoanang ba tlhahiso. Ka lebaka la ts'ebetso e ncha le katleho e kholo ea tlhahiso, mahe a na le mochini o tlase oa khabone. Ho 2010, mohato oa tikoloho oa kilogram ea mahe a hlahisitsoeng US o ne a na le e fokotsehile ka 65% ha e bapisoa le 1960, ka khase e futhumatsang e fokotsang ka 71%
Ho ts'ehetsa nts'etsopele e tsoelang pele le ntlafatso ea mekhoa e ts'oarellang tikoloho ho pholletsa le ketane ea boleng ba mahe, IEC e bokellelitse Sehlopha sa Setsebi sa Tšehetso ea Tikoloho. Sena se nolofalletsa mekhoa e metle le menahano ea morao-rao e ka arolelanoang indastering ea mahe lefatšeng ka bophara.
Bolekane bakeng Lipakane le
Joaloka moemeli oa lefats'e oa indasteri ea mahe, IEC e bapala karolo ea bohlokoa ho bokelleng linaha le mekhatlo ho fihlela li-SDG tsena. Ho fihlela sena, mokhatlo o ntse o tsoela pele ho theha likamano tse hahang le Mokhatlo oa Lefatše oa Bophelo ba Liphoofolo (OIE), Foramo ea Thepa ea Bareki (CGF) le mekhatlo e meholo ea mahe lefatšeng ka bophara, hape le puisano e matlafatsang le Mokhatlo oa Lefatše oa Bophelo (WHO), Machaba a Kopaneng (UN) le Mokhatlo oa Machaba oa Lijo le Temo (FAO) ho sebetsana le litaba tse ngata tsa botsitso.
Morero oa Global bakeng sa Mahe a Tsitsitseng (GISE)
E thehiloe ke Mokhatlo oa Lefatše oa Mahe (WEO), Global Initiative for Sustainable Eggs (GISE) ke mohato oa ho ts'ehetsa nts'etsopele e tsoelang pele le ntlafatso ea botsitso ho pholletsa le ketane ea boleng ba lehe ka ho sebelisana, ho arolelana tsebo, mahlale a utloahalang le boetapele.
Boikitlaetso bona bo ts'ehetsa merero e mengata ea boikemelo ea ho ts'ehetsa, e thusang ho hlahisa pono ea indasteri ea ntlafatso e tsoelang pele.