Mahe a sa khoneheng: Ha ho na Sebaka
Sebokeng sa Khoebo sa IEC Monte Carlo, Carlos Saviani, motlatsi oa phepelo ea lijo le papatso, le Motlatsi oa Mopresidente bakeng sa Liprotheine tsa liphoofolo WWF o ile a fana ka tlhahiso ea temoso mabapi le pono ea lefats'e ka mahe. Puo ea hae e ne e nka bareki ba fetola maikutlo; e totobatsa boemo ba hajoale linaheng tse tsoetseng pele mabapi le liprotheine tsa liphoofolo, hammoho le ho hlahloba hore na phello ea tikoloho le phepo e ntle ea mahe e nkuoa joang mabapi le tlhahiso ea lijo le phepelo.
Ha a ntse a etsa lipatlisiso ka seo bankakarolo ba kantle ba se buang ka mahe, Carlos o ile a kopana le morero oa mokhatlo oa vegan. Sena se bapaloa ka matšolo a bonahalang haholo a tobaneng le bareki joalo ka ha ho bonahalitsoe ke lets'olo la lidolara tse limilione tsa lidolara le ileng la qholotsa Mopapa Francis hore a se ke a ja nama bakeng sa Lent.
Matšolo a joalo a na le boemo bo phahameng ba ho reka ho tsoa ho batho ba tummeng, baitseki le baetsi ba melaoana ba batlang ho phahamisa khang ea bona ea ts'ebetso e thehiloeng ho limela. Leha ho le joalo, mesebetsi e joalo e baka likarohano tse tebileng, e leng ho etsang hore lipuisano tse bulehileng le tse hlakileng li be thata le ho feta.
Nakong ea nehelano ea hae Carlos, o ile a bontša hore sena hase ntho e ncha. Ho theosa le mashome a lilemo ho ’nile ha e-ba le litumelo tse ngata le maikutlo a loantšanang mabapi le karolo ea mahe - tse ngata tseo e seng tsa nnete ka linako tsohle: Ka lehlohonolo, hona joale ho na le lithuto tse matla tse thehiloeng litekong tse pharaletseng tse bolelang hore lingaka tse ngata li ntse li buella ho sebelisoa ha mahe. Leha ho le joalo ho na le tšoso e kholo ho indasteri ea mahe ho tloha leqhubu le lecha la liphatlalatso, tse tsamaisoang ke mekhatlo e lakatsang ho khothalletsa mekhoa ea lijo tse thehiloeng limela.
Sena se ile sa pakoa ke tlaleho e hatisitsoeng ho Lancet Medical Journal. Lipatlisiso li entsoe ke Mokhatlo o tummeng oa EAT. Phuputso ea bona e ile ea etsa qeto ea hore re lokela ho fokotsa haholo tšebeliso ea rōna ea protheine ea liphoofolo, ho akarelletsa le mahe. Leha ho le joalo, Carlos o ile a bontša hore boithuto ba EAT bo ne bo theiloe holim'a lijo tsa khopolo-taba; ka sepheo sa ho theha moralo o thehiloeng ho limela bakeng sa ho tšoarella ha lijo le ho susumetsa WHO ha e etsa maano.
Tlaleho ena e tsosang khang e bakile tšitiso e kholo - ho tsoa ho bahlahisi, litsebi tsa lijo, lingaka, baetsi ba maano le litsebi tsa tikoloho. Carlos o totobalitse likarabo tsa bohlokoa ho tsoa ho John Loannidis oa Univesithi ea Stanford, setsebi se ka sehloohong sa phepo Dr Georgia Ede, Shenggen Fan, Mookameli Kakaretso oa International Food Policy Research Institute le Work Resources Institute - NGO e hlomphuoang haholo - kaofela ha bona ba arabetse tlaleho ea EAT ka ho sireletsa. liprotheine tsa liphoofolo le karolo ea tsona ea bohlokoa lijong tsa rona. Likhang tsena tse hanyetsanang li re kopa hore re nahane ka phapang pakeng tsa baahi ba lefatše le litlhoko tsa phepo ea linaha tse tsoelang pele. Mona mahe le liprotheine tse ling tsa liphoofolo li na le karolo ea bohlokoa ho fokotsa ho tsitsipana le ho khothalletsa tsoelo-pele ea bana ba phetseng hantle, empa hape ho thusa linaha hore li lule li le teng, li tšoarella le ka ho fana ka mohloli oa chelete.
Ho phaella moo, Carlos o ile a nahana ka likarabo tse tsoang ho litsebi tse ka sehloohong tsa tikoloho, tse bolelang hore ho tloha liprotheine tse thehiloeng liphoofolong ho ke ke ha e-ba le molemo o moholo oa tikoloho oo ho boleloang hore o tla o etsa. Temo ke eona e ikarabellang bakeng sa 20% ea likhase tse futhumatsang lefatše mme mesi ea liphoofolo e kenya letsoho halofong ea sena. Ka hona, ho bohlokoa hore re hopole hore lijo tsohle li na le litlamorao, 'me mahe a na le tšusumetso e tlase haholo.
Ha re nahana ka mefuta e meng ea limela, ho bohlokoa ho nahana ka phello ea eona hape. WWF e totobalitse hore soya ke sesosa sa bobeli se seholo sa ho senngoa ha meru. Ka mokhoa o ts'oanang, linate li na le tšusumetso e phahameng ho feta nama ea khomo - ka hona, ho feto-fetoha ha lijo feela ho ke ke ha rarolla mathata a polanete.
Pampiri e 'ngoe e phatlalalitsoeng ho Nature e ile ea nahana ka phello e fapaneng ea tikoloho lipakeng tsa lijo tsa omnivorous, ovo-lacto-vegetarian le vegan. Ho ithuta batho ba 100 ka lilemo tse ngata, bafuputsi ba ile ba bala CO2, metsi le tšusumetso ea mobu ea lijo tse tharo kaofela. Lijo tsa omnivorous li bile le tšusumetso e phahameng haholo libakeng tsohle tse tharo. Leha lijo tsa ovo-lacto-vegetarian le vegan li ne li bapisoa - le ovo-lacto-vegetarian e nang le sebaka se senyenyane sa metsi.
Carlos o ile a lebisa tlhokomelo ho liphuputso tsa moqolotsi oa litaba ea hlomphehang oa lijo, Sam Bloch, ea ileng a leka lijo tse khothalletsoang tsa EAT-Lancet ka beke empa a fumana hore ho ne ho batla ho le thata ho latela. Mekhahlelo ea eona e thata e ne e bolela hore o qeta lihora tse ling tse peli ka letsatsi a lokisa lijo ka litšenyehelo tse eketsehileng tsa 85%.
Le hoja, mohlala ona o senola mathata a ho ja lijo tse joalo tse laetsoeng tse thehiloeng limela, bareki ba bangata ba leka ho kenyelletsa litholoana le meroho e mengata lijong tsa bona. Bophelo bo botle, tikoloho le boiketlo ba liphoofolo ke lintho tse tharo tse susumetsang mokhoa ona. Tsena ke litaba tseo bahlahisi ba lijo le bahlahisi ba li arabelang le tse entseng hore 'maraka o thehiloeng ho limela o be oa boleng ba $3.7 bilione.
Ho hlakisa bohlokoa ba tlhahiso ea lijo e tsitsitseng, Carlos o hlalositse kamoo Mookameli oa Blackrock Investment Larry Fink, a ngotseng lengolo le bulehileng ho CEO ea likhoebo tsohle tsa Blackrock's $6 trillion portfolio - a kopa hore ba sebetse ka mokhoa o tsitsitseng e le hore ba boloke nako ea bona e telele. ho phela.
Joale ha ho tluoa tabeng ea mahe ho etsahalang? Na mahe a ka nkeloa sebaka?
Qetellong ea puo ea hae, Carlos o ile a bontša litšobotsi tse ngata tse etsang hore mahe a be a ikhethang le menyetla e mengata eo indasteri ea mahe e nang le eona bakeng sa ntlafatso e tsoelang pele.
Ka phepo e nepahetseng, mahe a phethehile ka mokhoa o ikhethileng, mohloli o phahameng ka ho fetisisa oa protheine ea boleng. Ke liprotheine tsa liphoofolo tse sebetsang hantle ka ho fetisisa kahoo li na le tšusumetso e tlase haholo ea tikoloho. Ha e le hantle, mahe a na le tšusumetso e fokolang ho feta raese le lihlahisoa tse ling tse ncha. Li hloka metsi a manyane, sebaka sa lehe ke lilithara tse 29 grama ka 'ngoe ea protheine, ha linate li na le sebaka sa maoto sa lilithara tse 139 ka gram.
Ho khona ho reka ke ntlha e 'ngoe ea bohlokoa molemong oa mahe, ho etsa hore a fihlellehe ho ba bangata. Mahe hape ke sesebelisoa se ikhethileng bakeng sa nts'etsopele ea sechaba le ea moshoelella, joalo ka ha ho bonoa ka mosebetsi oa IEF. Mahe a na le litšobotsi tse ikhethang tse etsang hore ho kenya ts'ebetsong tlhahiso ea mahe e be tharollo e sebetsang, e theko e tlaase linaheng tse tsoelang pele. Ka ntshetsopele ya dithekenoloji tse ntjha bophelo ba shelofo ya mahe bo ntse bo eketswa le ho atoloswa.
Ho boloka maemo a ka honohelang mahe, indasteri e tlameha ho tsoela pele ho nahana ka lintlha tse latelang; phepo, liphatsa tsa lefutso, boiketlo ba liphoofolo, bophelo bo botle ba mala, tšebeliso ea moiteli, katoloso ea mekhoa e metle le theknoloji, pepeneneng, boiqapelo le ntlafatso ea sechaba.
Ha re shebile pele ho se tlang ho latela ka 2020s Carlos o ile a phethela puo ea hae ka ho re; "Qeto ea ka ho tsoa lipatlisisong tsa ka, ke nahana hore ho na le monyetla o moholo oa hore mahe a nkoe e le mohloli o tsitsitseng le o ke keng oa nkeloa sebaka oa protheine. Ho ipapisitse le hore na indasteri e amohela sena joang le ho e isa pele. ”