Letsatsi la Lefatše la Tikoloho la 2023: Mahe bakeng sa Lefatše le Betere
Mahe ke o mong oa lijo tse nang le phepo e nepahetseng, tse fumanehang ka tlhaho. E tletse liminerale, livithamine le li-antioxidants, lehe le fana ka phepo e hlokahalang haholo lefatšeng ka bophara. Leha ho le joalo, ha ho sa lekana ho nahana feela ka boleng ba phepo ea lijo tsa rona.
Hona joale, ho feta leha e le neng pele, boikarabelo ba ho hlokomela polanete ea rōna, hammoho le bophelo bo botle ba rōna, ke bona bo ka pele-pele likelellong tsa batho ba bangata. Tabeng eo, mahe a ka nkoa e le motsoalle ea phethahetseng oa lijo tse nang le phepo e ntle le tikoloho - mona ke mabaka a 'maloa a etsang hore:
1. Tšusumetso e tlase ea tikoloho
Mahe a ka ba a manyane, empa phello e ntle ea tikoloho e matla! Ha e bapisoa le mehloli e meng e tsebahalang ea protheine, mahe a sebelisa metsi a seng makae; ka mohlala, linate li hloka metsi a fetang makhetlo a mane ho hlahisa gram ka 'ngoe ea protheine.1
Lipatlisiso le tsona li bontša seo tlhahiso ea mahe e baka likhase tse fokolang tsa greenhouse (GHG). ka grama ea protheine ho feta mehloli e meng e mengata e tsebahalang ea protheine.2 Sena se bolela hore ho kenyelletsa mahe lijong tse leka-lekaneng ho na le phepo e nepahetseng 'me ho tšehetsa ho tšoarella ha tikoloho ea polanete ea rona.
2. Mohloli oa lijo tse tšoarellang
Hoa tsebahala hore ho ja lijo tsa sebakeng seo, tsa nako ea selemo li molemo bakeng sa lefatše la rōna. Mahe a ka hlahisoa lefatšeng ka bophara, ho sa tsotellehe nako ea selemo, a bapala karolo ea ho etsa hore sena se khonehe!
Lipatlisiso tsa morao-rao li lumellana le ho kenyelletsoa ha mahe lijong tsa rona tsa letsatsi le letsatsi e le karolo ea bohlokoa ea bophelo ba motho le polanete. Phuputso e buella hore batho ba baholo ba lokela ho ja lehe le le leng ka letsatsi, e le hore ba fumane limatlafatsi tse lekaneng bakeng sa bophelo bo botle.3
Ho phaella moo, mahe a baka litšila tse fokolang tsa kichineng, kaha ke khetla feela e ke keng ea jeoa ke batho. Ka lehlohonolo, likhetla tse lahliloeng li na le moiteli, li bōpa letsoai-letenya mobu bakeng sa limela.4
Amohela bokgoni bo sa tlwaelehang ea mahe Letsatsi lena la Lefatše la Tikoloho le nang le mohloli oa lijo tse fumanehang ka bongata, tse nang le phepo e ngata moo moshoelella o nka sebaka sa mantlha.
3. Mekhoa e tsoelang pele ea tlhahiso
Pele o fihla poleiti ea hau, mehato ea ho boloka mahe e qala polasing. Lihoai tsa mahe li nka mehato ea bohlokoa ho fokotsa tšusumetso ea tsona ka ho etelletsa pele tlhahiso e loketseng polanete ka tsoelopele ea bohlokoa e ntseng e etsoa lefatšeng ka bophara.
Selemong se fetileng, seqhenqha sa mabenkele sa UK, Morrisons, se ile sa hlahisa mahe a se nang carbon. Mahe ana a tsoa ho likhoho tse feptjoang a lijo tse se nang soya tsa likokoanyana, tseo ka botsona li neng li feptjoa ka litšila tsa lijo tsa lisuphamaketeng.5 Mokhoa ona o mocha e felisa ho tsoa ha carbon ho tloha lipalangoang tsa soya le ho fokotsa ho senngoa ha meru ho bakoang ke tlhahiso ea soya. Lipatlisiso tse entsoeng ke Mahe a Australia li tiisa hore lijo tsa likokoanyana ke e 'ngoe ea mefuta e meng e sebetsang ea soya, e fanang ka eona phokotso e kholo ea khase ea khabone.6
Ka lebaka la tsoelopele ea theknoloji bokhoni ba rona ba ho polasi ka mokhoa o tsitsitseng e ntse e finyelloa ka bophara. Sesebelisoa sa ts'ebetso sa marang-rang se entsoe bakeng sa lihoai tsa Canada ho khothaletsa tsoelopele e eketsehileng ho ho fokotsoa ha litšusumetso tsa tikoloho le ho amoheloa ha mahlale a macha, a loketseng polanete.7 The National Environmental Sustainability and Technology Tool (NESTT) e lumella lihoai tsa mahe ho metha, hlokomela le ho laola sebaka sa tikoloho ea mapolasi a bona.8
Ho feta moo, mohlahisi oa mahe ea thehiloeng Netherlands o atlehile ho nyolla khoebo ea bona e chitja e shebaneng le ho feta. ho se nke lehlakore ka khabone, boiketlo ba liphoofolo le ho fepa likhoho tse behelang lijo tse salang.9 Katoloso ea k'hamphani e bonts'a phaello le ts'ebetso ea mohlala.
Ka lebaka la boqapi bo tsoelang pele le tsoelopele, lihoai tsa mahe li ka netefatsa hore sehlahisoa sa bona se lula se e-na le phepo ea tlhaho, ha nako le nako se ntse se eketsa lintlha tsa tikoloho ea lehe.
Protheine e nang le botsoalle ho polanete
Ka melemo ea bona e pharaletseng ea tikoloho le tšebeliso e nepahetseng ea lisebelisoa, mahe a emela khetho e hlokolosi bakeng sa batho ba ikemiselitseng bokamoso bo botala. Khetha mahe ka Letsatsi lena la Lefatše la Tikoloho, le ho feta, ho thusa ho theha tsela e lebisang hosane e nang le phepo e ntle le e tsitsitseng!
References
1 Mokonnen MM & Hoekstra AY (2012)
2 Setsi sa Lefatše sa Lisebelisoa (WRI)
3 Global Alliance for Improved Nutrition (2023)
9 Letlole la Lefatshe la Diphoofolo tse Hlaha (WWF) (2023)
Khetha mahe ho thusa ho qhotsa bokamoso bo botala!
IEC e thehile sephutheloana sa lithulusi tsa mecha ea litaba ea sechaba ho u thusa ho keteka Letsatsi la Lefatše la Tikoloho la 2023 ka mahe. Setsi sa lisebelisoa se kenyelletsa litšoantšo tse entsoeng ka ho khetheha, livideo le litlhahiso tsa poso bakeng sa Instagram, Facebook le Twitter, kaofela li se li loketse ho jarolleloa le ho arolelanoa!
Khoasolla bukana ea lithulusi ea Letsatsi la Lefatše la Tikoloho (Senyesemane)
Khoasolla bukana ea lithulusi ea Letsatsi la Lefatše la Tikoloho (Sepanishe)