Ukondleka Kweqanda Eliqhekezayo: Ikusasa elivuthayo ezinsukwini zokuqala eziyi-1,000
Izinsuku zokuqala eziyi-1,000, kusukela ekukhulelweni kuya osukwini lwesibili lokuzalwa lwengane, zinikeza a ithuba elibalulekile ukulolonga ukukhula kwengane kanye nokuqinisa ikusasa layo.
Emhlabeni jikelele, cishe U-22% wezingane ezingaphansi kweminyaka engu-5 ubudala zikhubazekile ngenxa yokungondleki okwanele ngalesi sikhathi esibucayi1. Kulesi sihloko, thola ukuthi kungani lezi zikhathi zakuqala zibaluleke kangaka, nokuthi amaqanda anamandla kangakanani okuguqula izimpilo futhi ondle amandla omuntu.
Kungani umsoco ezinsukwini zokuqala eziyinkulungwane kubaluleke kangaka?
Ukudla okunomsoco kubalulekile kuzo zonke izigaba zokuphila, kodwa kunakho konke umthelela onamandla ezinsukwini zokuqala eziyi-1,000 (ngesikhathi sokukhulelwa neminyaka emibili yokuqala).
UKalpana Beesabathuni, oyilungu le-International Egg Nutrition Centre's (IENC) Global Egg Nutrition Expert Group kanye neGlobal Lead of Technology and Entrepreneurship at Nutrition think tank, Sight and Life, uyachaza: “Lesi yisikhathi lapho izisekelo zokukhula komuntu ngamunye kanye ne-neurodevelopment. ngoba konke ukuphila kubekiwe2. "
“Ngesikhathi sokukhulelwa nasebuntwaneni, amangqamuzana osana olusanda kuzalwa akhula, kokubili ngobukhulu nangenombolo, ngesivinini esisheshayo. Lokhu kudinga umthombo ozinzile futhi okhulayo wemisoco3. "
Izinsuku zokuqala eziyi-1,000 zisungula a isisekelo sempilo kuyo yonke impilo. Eqinisweni, ucwaningo lubonisa ukuthi imikhuba yokondla kule minyaka isencane ithonya izintandokazi zokudla kanye namaphethini okudla impilo yonke4.
“Ukuntuleka kokudla okunomsoco nokwanele kulesi sigaba kuzothuntubeza izisekelo zezempilo kumuntu, okuholela ekukhulisweni kobuchopho ngendlela efanele futhi ekugcineni kubangele impilo ebuthaka kanye nokufa kusenesikhathi.3.” kwengeza uNksz Beesabatheni.
Ucwaningo lubonisa ukuthi ukungondleki kahle zisuka nje kungandisa ingozi yokuhlushwa yi-metabolic syndrome, ukukhuluphala, isifo sikashukela, umdlavuza nesifo senhliziyo lapho umuntu esemdala.5.
Izakhiwo zokuphila: izigaba ezintathu ezibalulekile
Izinsuku zokuqala eziyi-1,000 zingahlukaniswa ngezigaba ezintathu ezibalulekile: ukukhulelwa, ubungane futhi ubungane.
Umsoco umntwana okuthola ngokudla kukanina ngesikhathi ekhulelwe kungamafutha abangela ukukhula kwawo komqondo: “Njengoba ukukhula kobuchopho bomntwana kuqala kusukela esizalweni sikanina, lokho okudliwa unina ngesikhathi ekhulelwe kunesidingo. umthelela omkhulu empilweni nasempilweni yengane6.” Kuchaza uNksz Beesabatheni.
Ngakho-ke, lapho umama engenawo ama-kilojoule anele, amaprotheni, ama-fatty acids nama-micronutrients abalulekile kulesi sigaba, kungaba nomthelela omkhulu ekukhuleni kobuchopho bengane nasezinqubweni zokuqonda.7.
UNksz Beesabathuni uyacacisa ukuthi nakuba zonke izakhamzimba zibalulekile ekukhuleni kwengane kodwa kunemisoco edlala indima ebalulekile ngesikhathi sokukhulelwa okuhlanganisa iodine, folic acid, iron, folate, choline, zinc, namavithamini A, B6, B12, D. .Uyanezela: “Umama okhulelwe kufanele futhi ahlanganise amaprotheni namafutha abalulekile ekudleni kwakhe8,9. "
Ngonyaka wokuqala wokuphila kwengane, okubhekiselwa kuwo njengokuwusana, ubuchopho buthuthukisa ukusebenza kwemisipha njengokulinganisela, ukuxhumanisa nokuma. Lesi futhi isikhathi esibalulekile sokuxhumana okuthile kobuchopho okuvumela ingane ukuthi idale futhi ibuyise izinkumbulo7. Ngakho-ke, kubalulekile ukuba ingane ithole imisoco efanele ukuze iqhubekisele phambili lokhu kukhula.
Esigabeni esisacathula, ubuchopho nomzimba wengane uyaqhubeka ukhula futhi ukhula ngokushesha. Ikakhulukazi, amaprotheni, insimbi, i-zinc ne-iodine kubalulekile ngonyaka wesibili wokuphila kwengane.
Amaqanda: isithako senkanyezi sokuphehla ikusasa
Amaqanda awukudla okufanele ukuhlangabezana nezidingo zomsoco kuzo zonke izigaba ezintathu zezinsuku zokuqala eziyinkulungwane, uNksz Beesabatheni uyaqinisekisa: “Amaqanda awukudla okuyisimangaliso eziqukethe cishe zonke izakhamzimba ezibalulekile ezidingekayo ekukhuleni kwengane kusenesikhathi, futhi ziyinketho yokudla ethengekayo, etholakala kabanzi10,11. "
Iqanda elilodwa elikhulu liqukethe 13 izakhamzimba ezibalulekile kanye 6g amaprotheni aphezulu12, ukwanelisa ingxenye ebalulekile yezidingo zomsoco zengane zansuku zonke. “Enganeni enempilo ephakathi kwezinyanga ezingu-7 nezingu-12 ubudala, iqanda elilodwa elingu-50g linikeza u-57% we-Recommended Dietary Allowance (RDA) wamaprotheni.” Kuchaza uNksz Beesabatheni, “Iphinde inikeze ngaphezu kuka-50% we-RDA kumavithamini E, B12 kanye ne-choline; phakathi kuka-25% no-50% we-RDA ye-pantothenic acid, i-vitamin B6, i-folate, i-phosphorus, ne-selenium; futhi ngaphezudlwana kuka-20% wesidingo se-zinc.”
Amaqanda angomunye wemithombo embalwa yemvelo ye-choline, isakhi esisetshenziswa kancane kodwa esibalulekile ekusebenzeni kwamaseli, ukuthuthukiswa kobuchopho kanye nokuvimbela ukukhubazeka kokuzalwa.13. Eqinisweni, amaqanda amabili nje amakhulu aqukethe ngaphezu kwesigamu senani elinconywayo lansuku zonke le-choline kwabesifazane abakhulelwe12, 14.
UNksz Beesabatheni uphinde achaze ukuthi amaqanda angaba kanjani umthombo womsoco obalulekile ngesikhathi sokuncelisa: “Amaqanda afana ne-multivitamin yemvelo! Ukusetshenziswa komama kwamaqanda ngesikhathi sokuncelisa kungase futhi kuthuthukise ukwakheka kobisi lwebele lwemisoco ethile, ngaleyo ndlela kube nengxenye ekondlekeni nasekuthuthukiseni izingane ezincela ibele.15. "
Siyiqhekezile
Phakathi nezinsuku zokuqala eziyinkulungwane zokuphila, ukuthola inani elifanele lezakhi ezibalulekile kunganquma ikusasa lomuntu. Kuso sonke isikhathi sokukhulelwa, usana kanye nengane encane, amaqanda angakwazi ukufeza izidingo eziningi zokudla okunomsoco wengane, asekele ukukhula nokukhula kwayo okunempilo.
UNksz Beesabathuni uphethe ngokuthi: “Buningi ubufakazi bokuthi amaqanda anomsoco. Amaqanda akwazi ukusekela ngokuphelele ukukhula nokuthuthukiswa kwasekuqaleni, ukunikeza iphakethe eliphelele lezakhamzimba ekukhuleni kwayo yonke indawo kanye nokukhula kwengane16. "
Okubhekwayo
1 Isimo sokuvikeleka kokudla kanye nokudla okunomsoco emhlabeni 2021
2 Shonkoff JP, Phillips DA (2000)
5 Schwarzenberg SJ, et al (2018)
10 U-RĂ©hault-Godbert S, et al (2019)
11 U-Iannotti LL, et al (2014)
14 I-American College of Obstetricians kanye namaGynecologists
16 U-Iannotti LL, et al (2017)
Thuthukisa amandla eqanda!
Ukukusiza ukhuthaze amandla omsoco weqanda, i-IEC isungule isethi yamathuluzi embonini elandekayo, okuhlanganisa nemiyalezo eyisihluthulelo, uhla lwesampula lokuthunyelwe ezinkundleni zokuxhumana, kanye nemifanekiso ehambisanayo ye-Instagram, Twitter kanye ne-Facebook.
Landa ikhithi yamathuluzi embonini (isi-Spanish)About Kalpana Beesabatheni
UKalpana uyilungu le-International Egg Nutrition Centre's (IENC) Iqembu Lezingcweti Zomsoco Egg Global kanye neGlobal Lead of Technology and Entrepreneurship at Nutrition think tank, Sight and Life. Unesipiliyoni seminyaka engaphezu kwe-15 kwezokudla, ukudla, amandla avuselelekayo kanye nempilo yomhlaba wonke, njengoba esebenze ezimweni eziqhutshwa ngamasiko nesayensi ekhuthaza ukusungulwa komkhiqizo, ubuchwepheshe kanye nemodeli yebhizinisi. Endimeni yakhe yamanje uhlanganisa izinhlangano ezimbili ze-tectonic ezibalulekile emhlabeni namuhla - ezobuchwepheshe nokuhweba, egxile ezinhlelweni zokudla e-Asia, e-sub-Saharan Africa naseLatin America.
Hlangana nabanye beQembu lethu Lochwepheshe